“Een asbestinventaris is de basis maar volstaat niet”
Zorginstellingen hebben een voorbeeldfunctie inzake asbestafbouw
06-11-2019
De Vlaamse Regering wil Vlaanderen uiterlijk in 2040 asbestveilig te maken. Dit betekent dat enkel nog asbesttoepassingen in goede staat in onze leefomgeving aanwezig mogen zijn en dat alle risicovolle asbestmaterialen weggenomen moeten worden.
Om die ambitie te realiseren, keurde de Vlaamse Regering in 2018 het actieplan Asbestafbouw goed. Het plan bevat verschillende maatregelen om risicovolle asbesttoepassingen versneld uit publieke constructies te verwijderen. De krijtlijnen van het afbouwplan werden vastgelegd in het Decreet van 29 maart 2019 waarin diverse bepalingen inzake milieubeleid en het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen aangevuld en gewijzigd werden.
Publieke diensten
“De verplichte afbouw van asbest wordt in de eerste plaats toegepast op constructies met bouwjaar 2000 of ouder, waarin organisaties gehuisvest zijn die aan een groot aantal personen overheidsdiensten verstrekken. Publieke diensten die door een overheid worden verzorgd, uitbesteed of gesubsidieerd”, zegt asbestexpert Jan Van Bouwel, disciplineverantwoordelijke Arbeidshygiëne van IDEWE. “Het Vlaams asbestafbouwbeleid is dus onder meer van toepassing op scholen en zorginstellingen.”
Naarmate de afbouw van de asbesttoepassingen in deze categorie gebouwen vordert, zullen ook andere gebouwen veel meer in het vizier komen, want de mijlpalen gelden in principe voor alle publieke constructies.”
De zorgsector
“In ziekenhuizen en WZC’s werden in het verleden relatief veel asbesthoudende bouwmaterialen toegepast. Los van het gebruik van de klassiek voorkomende asbesthoudende bouwmaterialen moesten zorginstellingen immers ook beantwoorden aan een heel strikte naleving van de brandwetgeving. Asbest was tot de jaren ‘90 vaak het materiaal dat voor dergelijke doeleinden gebruikt werd. Concreet betekent het dat in de komende jaren binnen de Vlaamse zorgsector heel wat asbestmaterialen verwijderd zullen moeten worden.”
Asbestinventaris
Sinds 1 januari 1995 was iedere werkgever reeds verplicht om een asbestinventaris van de aanwezige asbestmaterialen op te maken voor de gebouwen en werkplaatsen waarin hij mensen aan het werk stelt. De inventaris vormt het uitgangspunt voor een risicoanalyse met een bijhorend beheersprogramma en heeft tot doel de blootstelling van de werknemers aan asbestvezels zo laag mogelijk te houden.
“Alle gebouwen binnen de zorgsector waarin werknemers tewerkgesteld worden, beschikken dus in principe vanuit het oogpunt van bescherming van de werknemers al sinds 1995 over een asbestinventaris. Het actieplan ‘Vlaanderen asbestveilig tegen 2040’ legt die inventarisatieplicht nu ook op in het kader van de bescherming van de volksgezondheid en de omgeving. Tegen uiterlijk 31 december 2031 moeten eigenaars van een voor de mens toegankelijke constructie met een risicobouwjaar 2000 of ouder een asbestinventaris kunnen voorleggen. De inventaris wordt opgemaakt door een gecertificeerd deskundige en bevat naast een oplijsting van de asbestverdachte materialen ook een risico-evaluatie en de maatregelen die genomen moeten worden om blootstelling te vermijden. Bij verhuur van een constructie zal de asbestinventaris bovendien verplicht ter beschikking moeten gesteld worden van de huurder.”
Versnelde verwijdering tegen 2034
Nieuw ten opzichte van de arbeidswetgeving is dat de verplichte asbestinventaris in Vlaanderen gekoppeld is aan een afbouwplan waarin tegen vooropgestelde data een verwijderingsplicht geldt voor heel wat asbestmaterialen, de zogenaamde mijlpalen 2034 en 2040. Bij verkoop van woningen zal een asbestinventaris bovendien al eerder verplicht worden, vermoedelijk vanaf 2021-2022. De rapportering van de asbestinventaris zal gebeuren via een centrale databank die door OVAM beheerd wordt.
“Het asbestafbouwplan streeft naar een versnelde verwijdering van asbesthoudende materialen die in een toestand zijn dat ze asbestvezels (kunnen) vrijgeven. Concreet betekent dit dat asbesthoudende buitentoepassingen zoals dakbedekkingen, gevelbekledingen, schouwen en alle eenvoudig bereikbare niet-hechtgebonden asbestmaterialen, met uitzondering van muurpleister, tegen 2034 verwijderd moeten worden uit de publieke constructies en gebouwen binnen de zorgsector.”
2040
“Elke eigenaar van een publieke constructie met risicobouwjaar is bovendien verplicht om tegen 1 januari 2040 zijn constructie volledig asbestveilig te maken en de asbestveilige toestand na 1 januari 2040 te behouden. Dit betekent dat de nog resterende asbestmaterialen beheerd en gecontroleerd moeten worden zolang ze nog aanwezig zijn, zodat er geen risico op blootstelling is bij normaal gebruik van de constructie.”
Groep IDEWE biedt een aantal opleidingen aan om asbest beter te leren herkennen en asbest in zijn verschillende verschijningsvormen op een veilige manier te leren verwijderen.
Ook voor de opmaak van een asbestinventaris of voor staalanalyses kan u bij ons terecht. Neem voor meer informatie contact op met uw regionaal IDEWE-kantoor.