Meer weten over veiligheidscoördinatie

Wat zegt de wet ?

Het Koninklijk Besluit van 25 januari 2001 betreffende tijdelijke en mobiele bouwplaatsen verplicht veiligheidscoördinatie indien twee of meer aannemers tegelijkertijd of achtereenvolgens aan hetzelfde project bouwwerken uitvoeren.

Concreet:

• Als één aannemer alle werken van het hele bouwproject uitvoert, moet er geen coördinator aangesteld worden.
• Als één aannemer met onderaannemers of zelfstandigen werkt, dan zijn er meerdere aannemers aan het werk en moet een veiligheidscoördinator aangesteld worden. Deze situatie komt meestal voor.

De wetgeving over de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen (veiligheidscoördinatie) is van toepassing op alle bouwplaatsen waar bouwwerkzaamheden (link naar titel 3: Bouwwerkzaamheden) uitgevoerd worden, op enkele uitzonderingen (link naar titel 3: Veiligheidscoördinatie is niet van toepassing bij) na.

De essentie van de wetgeving slaat op de verplichting om de veiligheid en de gezondheid te coördineren op bouwplaatsen waar verschillende aannemers tegelijkertijd of achtereenvolgens actief zijn. De coördinatie is verplicht in de ontwerp- en de verwezenlijkingsfase (titel3: Veiligheidscoördinatie ontwerp en verwezenlijking) van het bouwwerk en zelfs tijdens de latere onderhoudsfasen.

Iedere betrokkene (titel 3: Wie stelt de veiligheidscoördinator aan? Wanneer de veiligheidscoördinator aanstellen?) heeft hierbij taken en verantwoordelijkheden.
 

Veiligheidscoördinatie bij bouwwerkzaamheden

Volgende werkzaamheden vallen onder deze van de toepassing van veiligheidscoördinatie:

• Graafwerken
• Grondwerken
• Funderings- en verstevigingswerken
• Waterbouwkundige werken
• Wegenwerken
• Montage van en tussenkomsten op installaties voor:
  • plaatsing van nutsleidingen, zoals bijvoorbeeld riolen, gasleidingen, elektriciteitskabels, en tussenkomsten op deze leidingen, voorafgegaan door andere in deze paragraaf bedoelde werken
  • werken die betrekking hebben op funderingen, op beton- en metselwerken en op dragende structuren.
• Bouwwerken
• Montage en demontage van bijvoorbeeld geprefabriceerde elementen, liggers en kolommen
• Inrichtings- of uitrustingswerken
• Verbouwingswerken
• Vernieuwbouw
• Herstellingswerken
• Ontmantelingswerken
• Sloopwerken
• Instandhoudingswerken
• Onderhouds-, schilder- en reinigingswerken
• Saneringswerken
• Afwerkingswerkzaamheden behorende bij één of meer werken van voorgaande punten

Vrijgestelde activiteiten

• Boor- en winningswerkzaamheden in de winningsindustrieën
• Montage en gebruik van productie-, transformatie-, transport-, en behandelingsinstallaties voor zover de werken geen betrekking hebben op funderingen, beton- en metselwerk of op dragende structuren

Opgelet: In dit geval moet worden nagekeken of de wetgeving betreffende 'werken met derden' van toepassing is.

Veiligheidscoördinatie ontwerp en verwezenlijking

Het bouwproces kent twee grote fasen: het ontwerp en de verwezenlijking van de bouw. De veiligheidscoördinatie heeft eenzelfde fasering meegekregen: veiligheidscoördinatie ontwerp en verwezenlijking.

Beide functies kunnen door één en dezelfde persoon worden uitgevoerd, maar dit is niet noodzakelijk.

Bij de veiligheidscoördinatie ontwerp worden preventiemaatregelen opgesteld die bij het oprichten van het bouwwerk maar ook tijdens het gebruik van het gebouw de risico's beperken. Hiervoor stelt de veiligheidscoördinator o.a. het veiligheids- en gezondheidsplan op waarbij een risico-evaluatie in is opgenomen.

Tijdens de veiligheidscoördinatie verwezenlijking wordt gekeken naar de veiligheid tijdens de constructiefase van het bouwwerk. Er wordt gekeken of de bepalingen uit het veiligheids- en gezondheidsplan nageleefd worden en dat de veiligheid tussen de verschillende betrokkenen op de werf worden gecoördineerd.

Wie stelt de veiligheidscoördinator aan?

Dit hangt af van de grootte van de werf en de fase van de werken.

Bouwwerken met een totale oppervlakte < 500 m2

Als de totale oppervlakte kleiner is dan 500 m2, dan is het de 'bouwdirectie belast met het ontwerp' die de coördinator-ontwerp moet aanstellen. De 'bouwdirectie belast met het ontwerp' is een term die in de wetgeving omschreven is. In de meeste gevallen is dit de architect.
De coördinator-verwezenlijking moet aangesteld worden door de 'bouwdirectie belast met de controle op de uitvoering'. Meestal is dit het architectenbureau.

Bouwwerken met een totale oppervlakte groter of gelijk aan 500 m2

Voor werken groter of gelijk aan 500 m2 is het steeds de opdrachtgever die de veiligheidscoördinator-ontwerp en -verwezenlijking moet aanstellen.

Meerdere opdrachtgevers

Als op eenzelfde plaats gelijktijdig bouwwerken worden uitgevoerd voor rekening van meerdere opdrachtgevers, moeten zij één gemeenschappelijke coördinator aanstellen.

De aanstelling van een veiligheidscoördinator gebeurt steeds door een schriftelijke overeenkomst op te stellen.

Wanneer de veiligheidscoördinator aanstellen?

De coördinator ontwerp moet worden aangesteld tijdens de ontwerpfase. De coördinator verwezenlijking moet u aanstellen voor de start van de werken.

Hoe vroeger u erbij bent, hoe efficiënter u kan reageren op de adviezen van de veiligheidscoördinator, en hoe kleiner de kans op onaangename of dure verassingen.